Culturele activiteit van de maand juli (bis)

maandag 24 juli 2023, 14 uur

Je zorgt zelf voor je treinticket naar Mechelen. We treffen mekaar in de Leuvense stationshal omstreeks 12 uur (registreren bij begeleider Jef Wouters) en nemen de trein van 12u24, richting Antwerpen (via Zaventem). Reserveer ook twee ritten met de bus.

Voorafgaande inschrijving en betaling van 15 euro (gids inbegrepen) per deelnemer met vermelding van je lidnummer + ‘Dossin’. Maximum 40 personen (2 gidsen).
Bezitters van een museumpas betalen 5 euro, pas bij aankomst aan de begeleider te overhandigen. De rondleiding duurt van 14 tot 16 uur. 
Uiterste datum van inschrijving en betaling: donderdag 30 juni.

De gids schenkt aandacht aan historische gebeurtenissen, maar ook aan socio-culturele en psychologische aspecten. Aan de hand van persoonlijke verhalen krijgt de geschiedenis bovendien een menselijk gezicht. Tenslotte worden verbanden met hedendaagse fenomenen als migratie, uitsluiting, polarisatie en discriminatie inzichtelijk gemaakt.

Kazerne Dossin is een voormalige Belgische legerkazerne in Mechelen. De kazerne werd tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitse bezetter gebruikt als doorgangskamp (SS-Sammellager Mecheln) om Joden en Roma te transporteren naar de concentratiekampen Auschwitz-Birkenau, Buchenwald en (vrouwenkamp) Ravensbrück. Van hieruit vertrokken 25.484 Joden en 352 zigeuners. Op deze beladen plaats vertelt het museum het verhaal van de Joden- en zigeunervervolging in ons land.

Eind juli 1942 werd Kazerne Dossin als verzamel- en doorgangskamp ingericht. De kazerne was ideaal gelegen: centraal tussen Brussel en Antwerpen, de twee steden waar de Joden woonden. Een goederenspoorweg naast de Dossinkazerne leidde de gevangenen ongezien naar de wagons.

Bij hun aankomst in de Dossinkazerne werden Joden en zigeuners geregistreerd en werden hun namen op de deportatielijsten geschreven. Hun goederen werden geconfisqueerd door het Duitse leger. Tijdens hun verblijf liepen de Joden het risico op mishandeling en vernederingen. Anderzijds lag een zwaar repressief regime niet voor de hand, omdat de indruk moest worden hooggehouden dat het verblijf zou uitlopen op verplichte tewerkstelling in het buitenland. Ook moesten opstanden worden vermeden.

De missie: “Kazerne Dossin vertrekt vanuit het historische verhaal van Jodenvervolging en de Holocaust in relatie tot de Belgische casus, om te reflecteren over hedendaagse fenomenen van racisme en uitsluiting van bevolkingsgroepen en over discriminatie omwille van afkomst, geloof, overtuiging, huidskleur, geslacht, geaardheid. Aldus opgevat, draagt dit museum fundamenteel bij tot een educatief maatschappelijk project waarin burgerzin, democratische weerbaarheid en verdediging van individuele basisvrijheden centraal staan.”

Het museum: De drie verdiepingen vertellen het verhaal van de Holocaust en de Kazerne Dossin, vertrekkende van de Belgische context, het antisemitisme, de Duitse bezetting en de collaboratie. De Jodenvervolging wordt zowel vanuit het perspectief van de slachtoffers als de daders besproken. Ook de hulp aan de slachtoffers krijgt zijn plaats. Het verhaal nodigt de bezoeker uit om na te denken over racisme, uitsluiting en de mechanismen die leidden tot de volkerenmoord. Op de bovenste verdieping is er plaats voor tijdelijke tentoonstellingen, die een ruimere invulling krijgen. Zo zijn er kunst- en fototentoonstellingen in verband met mensenrechten.

Verspreid over de verdiepingen is aan de eindwand een muur met duizenden foto's van joden, in zwart-wit en in kleur om de gedeporteerden te herdenken. De foto's in zwart-wit betreffen gestorvenen. Slechts hier en daar zijn er kleurfoto's. Er zijn plaatsen op de muur van mensen waarvan men nauwelijks informatie heeft. Als er via het informatiecentrum familie komt met vragen of informatie, wordt deze muur soms verder aangevuld.

Jef Wouters, 1 april 2023