Onze (iets) meer gevorderde leeftijd brengt wel eens wat meer contacten mee met medische zorgverleners. Er bestaat een wetgeving waarin beschreven wordt welke rechten we als patiënt hebben. Een CM-brochure schept daar meer duidelijkheid in. Hieronder enkele uitreksels.

De wet ‘patiëntenrechten’ zorgt ervoor dat de patiënt toegang krijgt tot duidelijke informatie over zijn gezondheidstoestand en de zorgen die hem voorgesteld of verleend worden. Bovendien zorgt deze wet voor een betere behandeling van de klachten over de ontvangen zorgen. Wie echter de illusie heeft dat elk probleem onmiddellijk en eenvoudig opgelost kan worden door snel naar de wet terug te grijpen, zal ontgoocheld zijn. De kern van het gebeuren is en blijft de relatie tussen patiënt en zorgverlener die met elkaar communiceren. Deze wet is een belangrijk kader om te komen tot die noodzakelijke dialoog met het doel de kwaliteit van de gezondheidszorg te verbeteren.

Enkele voorafgaande begrippen:

• Vertrouwenspersoon
Elke patiënt kan een of meerdere vertrouwenspersonen aanduiden. Deze helpt de patiënt bij de uitoefening van zijn rechten, maar de patiënt blijft altijd zelfstandig beslissen. De aanduiding van een vertrouwenspersoon kan op een informele basis, zonder schriftelijke documenten.

• Vertegenwoordiger
De vertegenwoordiger zal, op het ogenblik dat de patiënt wilsonbekwaam is, de rechten van de patiënt in zijn plaats uitoefenen.

Is een huisarts niet verplicht voldoende tijd te nemen om slecht nieuws met de patiënt te bespreken?
Iedere patiënt heeft het recht op een kwaliteitsvolle dienstverlening. Dit recht wordt door je arts geschonden door onvoldoende tijd te nemen na de mededeling van het slecht nieuws. Als zorgverlener moet men steeds de menselijke waardigheid en de autonomie van de patiënt respecteren.

Toestemming voor je behandeling
Is men als arts niet verplicht om de patiënt te informeren en toestemming te vragen het uitvoeren van een onderzoek? Elke patiënt heeft het recht om geïnformeerd te worden en vooraf toe te stemmen in iedere tussenkomst van de zorgverlener. Deze tussenkomst moet men in de meest ruime zin van het woord zien. Het gaat over onderzoek, behandeling, therapie, verstrekken van geneesmiddelen...

Bestaan er uitzonderingen op deze regel?
In geval van een spoedsituatie mag zonder toestemming iedere noodzakelijke tussenkomst gebeuren in het belang van de gezondheid van de patiënt. Enkel wanneer er vooraf een wilsverklaring is opgesteld, moet hier rekening mee gehouden worden.

Kan ik mijn arts vragen me niets te laten weten, mocht hij iets vinden?
Je hebt het recht op niet-weten en kunt beslissen om het onderzoek niet te laten uitvoeren. Of je kunt het onderzoek wel ondergaan maar de betrokken zorgverlener uitdrukkelijk vragen de resultaten van het onderzoek niet mee te delen.

Bestaan hierop uitzonderingen?
Wanneer het niet meedelen van informatie klaarblijkelijk ernstig nadeel voor de gezondheid van de patiënt of derden oplevert, kan de zorgverlener de patiënt toch informeren mits hij: hierover voorafgaandelijk een ander zorgverlener heeft geraadpleegd en de vertrouwenspersoon heeft gehoord.

Klachtenbemiddeling
Bij wie kan ik terecht met mijn klacht?
Elk ziekenhuis beschikt over een eigen ombudsdienst. Deze is gemakkelijk toegankelijk en je kunt al tijdens je opname een klacht indienen. Zo hoeven klachten niet te escaleren en worden ze vaak al snel opgelost. Deze tekst is opgemaakt op basis van een brochure van de CM-mutualiteiten en heeft enkel een informatieve waarde.

Meer informatie vind je hier:
www.cm.be/diensten-en-voordelen/advies-en-informatie/publicaties/folders-brochures.jsp
Naast vele andere informatiefolders en brochures vind je onder de letter P de brochure ‘patiëntenrechten’.

Met toestemming van de dienst Pers & Communicatie van CM Leuven