Het Landbouwinstituut werd in 1937 vlakbij de Kardinaal Mercierlaan gebouwd in het zuidelijke deel van het inmiddels als dorpsgezicht beschermde Arenbergpark. Het Instituut ligt te midden het groen en is omgeven door historisch waardevolle en beschermde gebouwen, waaronder de romaanse Sint-Lambertuskapel en het Arenbergkasteel - beide in 1980 als monument beschermd – en de door Lemaire ontworpen portierswoning waarbij een uit 1720 stammende voorgevel van een huis in de Mechelsestraat hergebruikt werd.

Oprichting

Onder Rector Namêche werd in 1878 het Agronomisch Instituut binnen de Faculteit der Wetenschappen opgericht. Het initiatief voor deze nieuwe technische afdeling kwam van een groep katholieke grondeigenaars die voor de universiteit daartoe de nodige geldmiddelen bijeenbracht. Dit initiatief moet gezien worden tegen de achtergrond van de grote landbouwcrisis die Europa en ook België trof, als gevolg van de massale invoer van graan uit Rusland en Amerika. De Belgische landbouw werd verplicht tot omschakeling, tot betere productiemethoden. De landbouwwetenschap moest hier ter hulp komen.

Historiek gebouwen

Het Landbouwinstituut was aanvankelijk gehuisvest in de Minderbroedersstraat, in de gebouwen die tot voor kort nog door de faculteit geneeskunde gebruikt werden (nr. 17). Na jaren van aanpassingen, verbouwingen en uitbreidingen omwille van het toenemende aantal studenten en de uitbreiding van het wetenschappelijk onderzoek, was duidelijk dat het Instituut te krap behuisd was. Er werd besloten een nieuw Landbouwinstituut te bouwen in het Arenbergpark, dat de universiteit in 1921 had kunnen aankopen van de Hertog van Arenberg en waar eerder al de Speciale Scholen voor Ingenieurs gebouwd waren. De bedoeling was om in Heverlee een campus uit te bouwen naar Amerikaans model - universiteitsgebouwen te midden het groen - waar, buiten de Speciale Scholen en het Landbouwinstituut, ook nog een Instituut voor Lichamelijke Opvoeding zou komen.

Eng behuisd in de verouderde gebouwen van de Minderbroederstraat werd het instituut aan het eind van de jaren dertig overgebracht naar het Arenbergpark. In 1928 was de eerste steen al gelegd, maar lange tijd ontbrak het geld om de bouwwerken voort te zetten. Men kon eigenlijk pas in 1936 voorgoed opschieten, dank zij de Dienst voor Werkverschaffing en de hulp van een aantal landbouwkundige industrieën en verenigingen.

Diploma’s

De bezorgdheid om de liberale invloed in de landelijke kringen tegen te gaan uitte zich in het programma: naast de vakken, voorzien in het rijksonderwijs, werd vrij veel aandacht besteed aan filosofische en sociale leerstof. Ook de samenstelling van het professorencorps onderging er de weerslag van: liever dan op landbouwkundigen uit Gembloux, werd een beroep gedaan op enkele afgestudeerden van de Leuvense Speciale Scholen, die, gezien de slechte financiële toestand waarin de universiteit zich bevond, bereid waren gratis te doceren.

De eerste generaties studenten stamden uit rijke grondbezitters, die de nodige vakkennis voor het beheer van het familiegoed wilden verwerven. Langzamerhand werd de rekrutering ruimer en kwamen steeds sterkere bindingen tot stand met de Boerenbond, de grote boerenorganisatie die in 1890 in Leuven was opgericht.

Vanaf 1934 werden de afgeleverde diploma's als volwaardige universitaire getuigschriften erkend en in 1949 werden ze wettelijk. In 1965 werd het 'Landbouwinstituut', tot dan toe gehecht aan de Faculteit der Wetenschappen, bevorderd tot een autonome Faculteit der Landbouwwetenschappen. In 1966 werd bij wet de administratieve gelijkschakeling van de universitaire ingenieurstitels bekomen - waardoor ook de ingenieurs van de Faculteit der Landbouwwetenschappen het predikaat 'ir' konden gebruiken.

Vanaf 1947 werd de studieduur gebracht op 5 jaar met 2 diplomarichtingen: Landbouwkundig Ingenieur en Ingenieur voor de Scheikunde en de Landbouwindustrieën. Deze studieverlenging en uitsplitsing zijn het logisch gevolg van de steeds verder reikende wetenschappelijke kennis welke binnen de universitaire landbouwopleiding kon worden ontwikkeld en welke tevens vanuit de beroepssector werd geëist.

Opgemaakt op basis van:
Agentschap Onroerend Erfgoed 2018: Landbouwinstituut [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/209161 (geraadpleegd op 15 februari 2019).
Foto: Verwinnen Katrien, 2010