Culturele activiteit van de maand januari: geleid bezoek aan het Leuvense stadsarchief
Maandag 22 januari om 10 en om 14 uur (telkens een groep van 15 personen).
Inschrijven en betalen van 5 euro, met vermelding van je clubnummer, gewenst uur + ‘archief’.
Afspraak om 9.45u of 13.45u aan het Stadsarchief, Rijschoolstraat 4, 3000 Leuven.
Registreren bij begeleider Eddy Neerinckx.
Als je geschiedenis wil, kan je ze bij het stadsarchief van de stad Leuven (en haar deelgemeenten) krijgen. Er wordt een eindeloze collectie documenten bewaard over een periode van zo’n 850 jaar, van de 12de eeuw tot heden. De
betrokken experten – gepassioneerde archivarissen - zetten voor ons hun deuren (en kasten) open. We krijgen als ‘aperitief’ een inleiding over het stadsarchief en de werking in de leeszaal. De ‘hoofdschotel’ bestaat uit een exclusieve rondleiding in het archiefdepot. Tijdens de rondleiding worden de belangrijkste collecties/stukken toegelicht en krijgen we ook een zicht op de speciale condities waarin de stukken worden bewaard.
Een greep uit de mogelijke bronnen, die enkel illustratief is. Het aanbod is immers te uitgebreid voor deze historische tocht van anderhalf uur. Maar geen nood, wat je niet vandaag ziet, kan je later op eenvoudig verzoek inkijken. Er is genoeg (interessants) voor ettelijke wintermaanden ...
We krijgen ongetwijfeld delen van het archief van het stadsbestuur te zien. Het archief van de stadsadministratie is sinds 1179 bijna volledig. Leuven heeft daardoor een van de belangrijkste middeleeuwse stadsarchieven van het oude hertogdom Brabant. Het OUD ARCHIEF (1164-1795) van Leuven is binnen het oude hertogdom Brabant uniek: in tegenstelling tot steden als Antwerpen en Brussel, is het archief van de stad sedert 1179 gespaard gebleven van branden en oorlogen. Het MODERN ARCHIEF (1796-heden) ging van start op 1 oktober 1795 bij de annexatie van de Oostenrijkse Nederlanden bij de Franse Republiek en wijzigden de instellingen en hun verslaggeving fundamenteel. Deze documenten liggen aan de basis van het modern archief.
Wellicht krijgen we ook inkijk in sommige privé -archieven. Het Stadsarchief heeft immers heel wat privéarchieven van ambachten, schuttersgilden, parochies, verenigingen, bedrijven en personen. De ARCHIEVEN VAN AMBACHTSGILDEN zijn indrukwekkend: een eindeloze verzameling ‘verenigingsverslagen’ van (middeleeuwse) bakkers, beenhouwers, chirurgijnen en barbiers en talloze andere beroepsgroepen. Het leven van de middeleeuwse Leuvenaar, zeg maar...
Of – hebben ze ook - collecties van de Leuvense kranten, affiches, kaarten en plannen, foto's...
Kers op de taart is ongetwijfeld het originele Charter of de Keure van Kortenberg de oorkonde die op 27 september 1312 in de abdij van Kortenberg werd uitgevaardigd door hertog Jan II van Brabant. Hiermee kregen belangrijke steden en de adel inspraak en werd een verre voorloper van de rechtstaat op de sporen gezet. De ’echte’ keure ligt hier veilig opgeborgen.
Eddy Neerinckx, 3 oktober 2023